Vandaag is het Internationale Vrouwendag! Dit is een dag waarop wij extra aandacht vragen voor vrouwenrechten. In het kader van deze belangrijke dag belichten we graag het werk van Nora Ramírez, een vrouwelijke mensenrechtenverdediger die boeren begeleidt in hun strijd voor gelijke rechten in Honduras. Nora is ook in Nederland geweest tijdens haar Speaker Tour in 2019. Ze heeft toen een gesprek gehad met beleidsmedewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken over vrouwelijke verdedigers van landrechten in Honduras.
Op 17-jarige leeftijd raakte Nora Ramírez voor het eerst betrokken bij boeren- en vrouwenrechten. In die tijd was de moeder van haar vriend actief in de boeren-, vakbond-, protestorganisatie CNTC (Central Nacional de Trabajadores del Campo) en begon Nora mee te nemen naar vrouwenbijeenkomsten in haar dorp. Op deze bijeenkomsten spraken de vrouwen over problemen thuis, de moeilijkheden die zij ondervonden om als vrouw leningen te krijgen en het feit dat hun echtgenoten niet toestonden dat zij zich in het openbaar uitspraken. Hoewel Nora zelf niet met deze beperkingen te kampen had, raakte ze toch geïnteresseerd in deze kwesties.
“Ik was ervan uitgegaan dat alle vrouwen dezelfde kansen hadden of op zijn minst door hun echtgenoten werden gehoord en gesteund. Deze ontmoetingen toonden mij aan dat dit niet het geval was en ik begon me bewust te worden van de problemen waarmee vrouwen te kampen hadden.”
Zo leerde Nora dat in de sterk patriarchale samenleving van Honduras vrouwen sociaal, politiek en economisch worden achtergesteld en thuis vaak worden onderdrukt door hun echtgenoten en zonen. Nora groeide geleidelijk in haar rol als activiste en toen haar schoonmoeder ziek werd, nam zij de leiding van de regionale vrouwenvergaderingen over. De afgelopen vier jaar was zij op regionaal niveau belast met gendervraagstukken voor de organisatie CNTC in het departement Yoro in Noord-Honduras. Naast voorlichtingswerk, openbare protesten voor vrouwenrechten en het begeleiden van vrouwen in moeilijke situaties, sensibiliseert zij ook mannen voor deze zaken. Dit is vooral belangrijk om vrouwen de ruimte te geven zich te ontwikkelen: “Wij laten hen bijvoorbeeld zien dat niet alleen wij vrouwen verantwoordelijk zijn voor het huishouden, maar iedereen; het hele gezin”.
De criminalisering van vrouwen die opkomen voor hun rechten in Honduras is de laatste jaren toegenomen. Volgens Nora is dit vooral een consequentie van het toegenomen aantal vrouwelijke activisten. De veiligheidstroepen arresteren herhaaldelijk vrouwen en mannen die zich met naam en toenaam verzetten tegen megaprojecten, beschuldigen hen van misdaden die zij niet hebben begaan en eisen geld voor hun vrijlating. Daarna blijven ze verwikkeld in eindeloze processen. Strafbaarstelling is vooral moeilijk voor vrouwen, zegt Nora, omdat zij weinig geld hebben om de kosten van dergelijke processen te betalen. “Soms moeten ze hun kinderen zonder eten thuislaten omdat ze naar de rechtbank moeten reizen. Dit betekent extra hindernissen voor vrouwen die het anders al moeilijk hebben in het leven.”.
Nora is trots op de resultaten die in dit verband zijn bereikt. Er hebben ook enkele veranderingen plaatsgevonden in de structuur van de CNTC, met name wat betreft de benoeming van vrouwen in functies. Momenteel zitten er drie vrouwen en vier mannen in het nationale bestuur van de organisatie.