Een rechtbank in Mexico heeft afgelopen 12 maart tijdens een historische uitspraak een van de materiële daders van de moord op de mensenrechtenverdediger Julián Carrillo veroordeeld tot 48 jaar cel.
Mongabay, een Amerikaanse nieuwssite met artikelen over milieukwesties, publiceerde op 6 april een artikel over de rechtszaak en de huidige situatie in de inheemse gemeenschap waar Carrillo woonde, Coloradas de la Virgen, diep verscholen in de Mexicaanse Sierra Tarahumara. Voor het artikel werd ook Isela González van Alianza Sierra Madre (ASMAC) geïnterviewd. Sinds 2018 begeleidt Peace Brigades International deze organisatie, die zich op haar beurt inzet voor de bewoners van Coloradas de la Virgen.
We vertaalden een aantal stukken van het Spaanstalige artikel naar het Nederlands:
De rechtszaak
“Gedurende de maand februari en de eerste dagen van maart van dit jaar werd tijdens een rechtszitting voor het eerst de stem gehoord van ongeveer twintig ontheemde mensen uit de inheemse gemeenschap en een aantal die nog steeds in Coloradas de la Virgen wonen. Zij waren getuigen in de rechtszaak rondom de moord op Julián Carrillo Martínez op 24 oktober 2018 en die op diens zoon Víctor in februari 2016.
[Tijdens de rechtszaak vertelden de ongeveer twintig inheemse Rarámuri en Ódami] hoe mensen van buiten hun grondgebied sinds een aantal jaar hun traditionele leiders en hun familie hebben vermoord, hoe [deze mensen] stukken bos hebben gekapt en in plaats van bomen te planten papaver hebben gezaaid, hoe ze hun huizen in brand hebben gestoken, hoe ze hun vee hebben gestolen en hoe ze hen hebben gedwongen om hun grondgebied te verlaten.
Julián en Víctor zijn twee van de minstens tien bewoners van Coloradas de la Virgen die het afgelopen decennium zijn vermoord vanwege de bescherming van hun grondgebied en hun bos. Op die lijst [van vermoorde leden van de gemeenschap] staat ook de naam van Isidro Baldonegro, een inheemse Rarámuri die in 2005 de Goldman Prize won, een prijs die bekendstaat als de Nobelprijs op het gebied van de verdediging van het milieu. Hij werd in januari 2017 vermoord.
[Sinds 2018, na de moord op Julián Carrillo,] hebben minstens vijftig families zich gedwongen gezien om hun gemeenschap in de Sierra Tarahumara te verlaten.
De lange geschiedenis van geweld bereikte een keerpunt toen een rechtbank in de deelstaat Chihuahua afgelopen 12 maart 2021 een vonnis uitsprak voor de moord op Julián Carrillo en die op diens zoon Víctor: 48 jaar cel voor een van de materiële daders van de moord.
De rechters gingen nog verder: ze stelden vast dat de Mexicaanse staat er niet in was geslaagd om bescherming te bieden aan de beschermers van het grondgebied en dat de staat nu de plicht heeft om de schade te herstellen jegens de mensen uit Coloradas de la Virgen die ontheemd zijn geraakt. Daarnaast moet [de Mexicaanse staat] de condities garanderen zodat families op een waardige en veilige manier kunnen terugkeren naar hun gemeenschap.”
Isela González (ASMAC) over de uitspraak van de rechters
“‘Wat in eerste instantie een aanklacht zou gaan worden als elke andere, waarin men enkel rekening ging houden met de schade voor de families, werd uiteindelijk een verhoor met culturele relevantie […]. Het schept een precedent in het documenteren van de schade voor de gemeenschap en de families,’ benadrukt Isela González, de directeur van Alianza Sierra Madre, een organisatie die de strijd van Coloradas de la Virgen begeleidt. Voor haar was de rechtszaak een bericht van ‘nee tegen de straffeloosheid’ wat betreft moorden op landrechtenverdedigers.
Isela González onderstreept dat de angst die in de gemeenschap is gezaaid en die leidde tot [de gedwongen verhuizing van vele families] als doel heeft om de gemeenschap te ontdoen van haar natuurlijke hulpbronnen en haar grondgebied.”
Het artikel van Mongabay gaat ook in op een webinar die eerder door PBI, in samenwerking met Amnesty International, is georganiseerd:
“Op 11 maart dit jaar, [tijdens een webinar], gaven meerdere mensen die al drie jaar geleden uit Coloradas de la Virgen zijn vertrokken aan dat ze allang terug willen keren naar hun gemeenschap, maar dat de omstandigheden er nu niet naar zijn om dat te doen.”
Meer informatie
Lees hier het complete artikel van Mongabay Latam (in het Spaans) en bekijk hier de PBI-webinar van 11 maart terug.
Eerder maakten we vanuit PBI Nederland onderstaande infographic over de strijd van de gemeenschap van Coloradas de la Virgen, in het kader van de Escazú-overeenkomst. Inmiddels hebben de Mexicaanse autoriteiten de Escazú-overeenkomst wel bekrachtigd. Deze overeenkomst kan positieve gevolgen hebben voor de bescherming van milieuactivisten en landrechtenverdedigers.
