Op 28 mei 2023 werd er door het ministerie van Buitenlandse Zaken en de ambassade van Colombia in Den Haag een bijeenkomst georganiseerd voor maatschappelijke organisaties met een relatie tot Colombia. Deze bijeenkomst fungeerde als kennismaking met twee hooggeëerde rechters en president van het JEP ‘La Jurisdicción Especial para la Paz’, het speciale gerechtshof voor de vrede in Colombia, rechter Vidal en rechter Mondragón. Deze afspraak werd gefaciliteerd door de Colombiaanse Ambassade in Den Haag. Tijdens deze korte kennismaking hebben rechters Roberto Carlos Vidal López en Ana María Mondragón Duque van het JEP een presentatie gegeven over het werk voor het vredesproces en gingen zij in op hoe zij de verschillende macrozaken berechten. Op verzoek vanuit de Fundacion Nydia Erika Bautista en de Interchurch Commission for justice and peace, twee organisaties die PBI ondersteunt in Colombia, werd gevraagd in te gaan op twee onderwerpen met betrekking tot de gedwongen verdwijningen waar beide organisaties zich hard voor maken.
Wat doet de JEP?
Het JEP is een transnationaal gerechtigheid systeem dat is geïnstitutionaliseerd met het vredesakkoord tussen de nationale regering van Colombia en de FARC. Het JEP heeft als functie het berechten van misdrijven gepleegd door de verschillende partijen (Overheid, FARC, en derden) in het kader van het gewapend conflict vóór 1 december 2016. Het JEP heeft een tijdelijk mandaat en mag niet langer bestaan dan 20 jaar. Het is een van de belangrijkste organen voor het vredesproces en de verzoening van het land.
Verzoek van de Nydia Erika Bautista foundation en de Interchurch Commission for Justice and peace.
PBI ondersteunt organisaties zoals Fundación Nydia Erika Bautista (FNEB) en de Interchurch Commission for Justice and Peace, beide zetten zich in voor slachtoffers van de gedwongen verdwijningen in Colombia. Op verzoek van deze organisaties heeft PBI Nederland de rechters gevraagd om de volgende twee verzoeken in te brengen tijdens het gesprek:
- Het openen van een speciaal onderzoek naar de gedwongen verdwijningen
- Verlenging van voorzorgsmaatregelen in de Estero de San Antonio.
1) De organisaties willen een macrozaak specifiek voor gedwongen verdwijning. Er is op dit moment nog geen macrozaak specifiek voor de gedwongen verdwijningen. Momenteel heeft Macor-Zaak 009 betrekking op een deel van de gedwongen verdwijningen. Echter is dit alleen in bepaalde gebieden terwijl gedwongen verdwijningen een nationale reikwijdte hebben. Veel verschillende bevolkingsgroepen zijn hierdoor getroffen, met name inheemse en afro-Colombianen.
2) Families van slachtoffers geven aan bang te zijn dat door het opheffen van maatregels ter bescherming de uitbreiding van de haven van Buenaventura kan plaatsvinden. Er is een sterk vermoeden dat er in de uitmonding van de San Antonio lichamen zijn geborgen van verdwenen personen. Een uitbreiding van de haven zou betekenen dat bewijsmateriaal kan worden gewist.
Reactie JEP
Zowel rechter Vidal en rechter Mondragón reageerden met sympathie en gaven aan mee te leven met de slachtoffers van de gedwongen verdwijningen. Daarnaast gaven ze aan hoe pijnijk en kwetsbaar de zaak is maar dat er binnen het huidige mandaat op het moment echter geen ruimte is om aanpassingen door te voeren of zaken toe te voegen. PBI blijft de organisaties die zich inzetten voor de families en vrienden van de slachtoffers van de gedwongen verwijdingen ondersteunen.
