Socio-politieke situatie in Kenia Januari – Maart 2024

Het eerste kwartaal van 2024 ligt alweer achter ons, maar hoe heeft PBI Kenia de afgelopen maanden beleefd?

Morele turbulentie in een juridische storm

In het begin van het jaar zagen we een stijging van gevallen van femicide. Dit laat helaas de harde realiteit van gender-gerelateerd geweld zien en benadrukt de noodzaak om door middel van gezamenlijke inspanningen de rechten van vrouwen te beschermen. Daarnaast zag PBI Kenia een verontrustende trend van extreme uitspraken tegen de rechterlijke macht (rechters), afkomstig van de uitvoerende macht (politie). Terwijl de ene partij betoogde dat de bescherming van de rechtsstaat ten alle tijde voorrang moet krijgen boven elke morele noodzaak, beweerde de andere partij dat als een rechterlijke uitspraak het gevolg is van corruptie, het uitvoerend orgaan in zijn recht staat de uitspraak te negeren. Dit soort retoriek bedreigt de fundamenten van het Keniaanse rechtssysteem en de democratie.

Chief of Justice, Martha Koome. Bron: Judiciary.

Bij PBI Kenia zijn wij van mening dat het omzeilen van juridische procedures het rechtssysteem ondermijnt, de rechtsstaat zou kunnen aantasten en burgerlijke vrijheden . In het juridische landschap van Kenia is de rechterlijke macht de hoeder van onpartijdigheid, aangewezen om recht te doen overeenkomstig met de grondwet en wetten. Binnen dit kader kijken we terug op recente gebeurtenissen binnen het juridische en politieke discours van Kenia. In 2021 vierde Kenia de historische benoeming van Martha Komen als eerste vrouwelijke Chief of Justice. Deze benoeming benadrukte een toewijding aan inclusiviteit en betekende een stap voorwaarts richting gendergelijkheid. 

Krantenkop over Ruto’s voornemen om de ‘corrupte’ rechtbank niet te gehoorzamen. Bron: PBI Kenya.

In januari betichtte president William Ruto de rechterlijke macht van corruptie. Hij beschuldigde rechters ervan dat zij zijn projecten op het gebied van gezondheidszorg en betaalbare huisvesting belemmeren. Ruto zei prioriteit te geven aan de uitvoering van zijn overheidsprogramma’s, zelfs als dit betekende dat rechterlijke uitspraken worden genegeerd. Dit veroorzaakte spanningen en legde het spanningsveld bloot tussen de rechterlijke- wetgevende- en uitvoerende macht in Kenia. Als reactie op de aantijgingen van Ruto, benadrukte Koome dat de wet heilig is en dat de uitvoerende macht de principes die in de grondwet zijn verankerd te handhaven. 

De geschiedenis herinnert ons dat de weg naar democratie bezaaid is met obstakels, en dat verworven rechten moeten worden beschermd. Terwijl we door deze uitdagingen navigeren, laten we ook kijken naar positieve ontwikkelingen; een lichtpunt te midden van de politieke onrust is dat verschillende belanghebbende partijen, waaronder politieke, religieuze en community leiders, samen met maatschappelijke organisaties in gesprek gingen over maatschappelijke vraagstukken. Dit klinkt misschien niet veel zeggend, maar elke ontmoeting en discussie tussen betrokkenen draagt bij aan een duurzame conflictoplossing en positieve verandering. 

Volgende week zullen wij een project uitlichten waar PBI Kenia nauw bij betrokken is; Dialogue in Action. HRDs Inspiring Change in Communities.